به نقل از «مهر»

در مزار پروین از او اجازه گرفتم/چالش سکانسی مردانه برای محک زنانه

تاریخ انتشار: ۱۸ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۷۰۱۴۵۷

خبرگزاری مهر-گروه هنر-عطیه موذن؛ سینمای ایران کمتر سراغ پرتره‌هایی از زنان رفته است که بتواند زندگی های آنها را برای مخاطب عام و حتی مخاطب علاقه‌مند به تصویر بکشد. چهره هایی که چه به صورت مستند، چه در قالب سینمایی و درام جذابیت های زیادی دارند و حتی روند فراز و فرود زندگی آنها می‌تواند الگوها و پیشنهادهایی برای مخاطب علاقه‌مند باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

پروین اعتصامی یکی از این شخصیت هاست که اگرچه در سینما پیش از این هم به او پرداخته شده است اما نبود جذابیت و یک درام پرکشش نتوانست شمایلی از شخصیت این شاعر مطرح کشور را در سینمای ایران تثبیت کند.

محمدرضا ورزی کارگردانی که بیشتر با سریال هایش شناخته می شود در تازه ترین اثر خود سراغ ساخت فیلمی درباره پروین رفته است. شخصیت های تاریخی پیش از این هم محل تمرکز او بوده اند و حالا این روایت، تصویر تازه او از یک زن شاعر است که در برهه ای از تاریخ شعرهای تاثیرگذارش، او را به چهره ای دغدغه مند تبدیل کرد.

مارال بنی آدم بازیگری که سال ها در عرصه تئاتر فعالیت داشته است و سال های اخیر بیشتر در شبکه نمایش خانگی حضور داشت ایفاگر این نقش مهم شده است که به همین بهانه گفت‌وگویی با او ترتیب دادیم.

*چه کسی پیشنهاد بازی در این نقش را به شما داد؟ و همان ابتدا چه نگاهی برای ایفای نقش پروین اعتصامی داشتید؟

محمدرضا شریفی نیا تهیه کننده پیشنهاد داد و به گفته خودشان من انتخاب اول برای این نقش بودم. مدل ماجرا هم اینگونه بود که ابتدا پیشنهاد مطرح شد و مدتی هم گذشت و دیگر خبری نشد من هم فکر کردم منتفی شده است. بعد از آن برای فصل سوم سریال «زخم کاری» به من پیشنهاد شد که من به دلیل روند فیلمنامه عذرخواهی کردم و درخواست کردم که حضور نداشته باشم. بعد از چند وقت هم دوباره برای نقش پروین پیشنهاد شد که خیلی خوشحال شدم در این نقش بازی کردم.

*چقدر برای تمرین و بازی در نقش فرصت داشتید. خود شما برای رسیدن به شخصیت پروین چه تحقیق یا مطالعاتی داشتید؟

وقتی دوباره با من تماس گرفتند، تا زمان فیلمبرداری حدود ۱۰ روز باقی مانده بود. من دوستی دارم که از او تقاضا کردم هر سند و نوشته و مطلبی درباره پروین اعتصامی وجود دارد برای من بفرستد. خود محمدرضا ورزی کارگردان هم تحقیقاتی را در اختیار من قرار می داد و همه را می خواندم. به شکلی دایمی دیوان پروین را می خواندم. شاید آخرین باری که شعرهای پروین را خوانده بودیم در زمان مدرسه و دوران تحصیل بود. هرچند جسته و گریخته آشنایی داشتم ولی نه به این شکل که بخواهم با روحیات یک شاعر آشنا شوم. محتوایی که بتوانید به پروین استناد کنید بسیار کم است اما همه دیدگاه سیاسی، اجتماعی، نگاه او به زندگی و … در دیوان شعرش وجود دارد و تازه بعد از مطالعه این ها می فهمید چقدر دغدغه او در شعرهایش مشهود است و یا چقدر تاثیرگذار است.

*روزی چقدر از دیوان پروین را می خواندید؟ چگونه به او نزدیک شدید؟

من یک پادکست درباره پروین اعتصامی دانلود کردم و مدام از آن کمک می گرفتم. قبل از فیلمبرداری و حتی حین ساخت فیلم دایم این پادکست را گوش می کردم و یا سعی می کردم رویه زندگی ام را تغییر دهنم و فقط با این شعرها زندگی ام را سپری کنم. حتی اگر موسیقی گوش می‌دادم قطعاتی را انتخاب می کردم که مرا به آن زمان ببرد یا کتاب هایی متعلق به تاریخ آن زمان مطالعه می کردم تا رنگی از این فضا در زندگی من باشد. من دوست عزیزی دارم که از سال ها پیش و دوره دبیرستان با هم رفاقت داریم و او حس و حالی شاعرانه دارد، من از او خواستم شعرها را با لحن خودش بخواند. خیلی دنبال چنین مولفه ها و نکته هایی بودم که ذره ذره مرا به نقشم نزدیک کند.

*گریم شما هم به خود پروین اعتصامی نزدیک شده است؛ گریم سختی داشتید؟

روزی که توسط شهرام خلج گریم شدم یک کلاه گیس هم برایم درست کرد. او گفت باید ابروهایت را بزنیم و از من نظرم را پرسید و گفت خیلی ها رضایت ندارند چندان با چهره شان کاری صورت بگیرد. من اما استقبال کردم و بعد از گریم هم آقای ورزی و شریفی نیا راضی بودند. بعد از آن من پیشنهاد دادم که چون صورتم تکیده است فیلر تزریق کنم و آنها مخالفت کردند چون می گفتند ممکن است عفونتی به‌وجود بیاید و فیلمبرداری هم نزدیک بود. بعد از اینکه ابروهایم تراشیده شد و در یک سطح دیگر به چهره پروین اعتصامی نزدیک شدم خودم هنوز نسبت به چهره ام مردد بودم و با یکی از دوستان خوبم که متخصص این حوزه است مشورت کردم. او هم گفت می توانم فیلر تزریق کنم و اگر نخواستم تا ۴۸ ساعت بعد می توان آن را خارج کرد. بعد از تزریق فیلر در قسمت هایی از صورتم، چهره من یک درجه دیگر به پروین نزدیک تر شد. از طرفی رژیم روزانه‌ام را هم شکستم و سعی کردم شدیدا وزن بگیرم که جلسه بعد هم که تهیه کننده و کارگردان مرا دیدند متوجه تغییرات محسوسی شدند که اتفاقاً راضی بودند تا اواخر فیلمبرداری هم هیچ رژیم غذایی نداشتم. البته الان به شدت در رژیم غذایی هستم و رژیم سختی دارم تا دوباره به وزن عادی خود برگردم.

*نقش چه چالش هایی داشت و چه آن یا لحظه و سکانسی دارد که برای شما سخت بود؟

من لحظه لحظه که این نقش را بازی می کردم و هر پلانی که قرار بود شروع شود برای پروین اعتصامی فاتحه ای می خواندم و می فرستادم. فارغ از اینها هم قبل از شروع فیلمبرداری به مزار او در قم در حرم حضرت معصومه (س) رفتم تا به نوعی کسب اجازه کرده باشم. به او گفتم امیدوارم شرمنده ات نشوم و خواستم خودش برای ایفای این نقش به من کمک کند. همچنان هم استرس دارم که آیا این نقش درست بوده است یا خیر؟ یک شب هم در این مدت آرام نخوابیدم و دایم فکر می کردم که مبادا درست بازی نکرده باشم.

*از قضاوت منتقدها یا رسانه‌ها نگران نیستید؟

قطعاً نظر منتقدان و عزیزانی که فیلم را می بینند برایم مهم است که بالاخره نقدها به نفع فیلم باشد. به ویژه برای خودم به عنوان مارال بنی آدم این مهم است که مسؤولیتی را که بر عهده گرفتم درست انجام داده باشم و به عنوان یک هنرمند کارم درست بوده باشد. همانطور که گفتم قبل از هر پلان فاتحه ای می خواندم و از خود پروین اعتصامی می خواستم کمکم کند. او شخصیتی کامل بود که من قرار بود او را بازی کنم و قرار نبود این شخصیت را بسازم و کلیت این ماجرا برایم چالش برانگیز بود. یکی از چالش برانگیزترین صحنه ها، زمانی بود که یک زن وارد مجلسی مردانه می شود و پروین می خواهد در این جمع مردانه خود را محک بزند و نشان دهد در دانش و مهارت کم ندارد. اینکه او نباید در گوشه ای بماند و باید مقاوم حرفش را بزند برای من چالش بود.

به نظرم در تمام تاریخ، این چالش برای زنان بوده است حتی در همه دنیا هم این چالش وجود داشته است و زنان تلاش می کنند خود را ثابت کنند. حتی امروز که در زمانی مدرن و متمدن هستیم زنان تلاش می کنند پا به پای مردان حرکت کنند. امیدوارم در سینمایی که نود درصد آن مردانه است این رویکرد هم کمی تغییر کند و بیشتر به چنین زنانی بپردازد.

*چقدر با سبک کاری محمدرضا ورزی به عنوان کارگردان آشنایی داشتید یا سریال هایش را دیده بودید؟

برای من فیلمنامه خیلی اهمیت داشت. متن فیلمنامه ای که به من داده شد خیلی برایم جذابیت داشت. متن همیشه برایم اولویت است به طور مثال من سال گذشته برای فیلم «در آغوش درخت» نامزد دریافت سیمرغ شدم و زمانی که فیلم به من پیشنهاد شد گفتند یک فرد فیلم اولی کارگردان است اما وقتی فیلمنامه را به من دادند فکر کردم چقدر فیلمنامه زیبایی است. بابک خواجه پاشا هم فیلمنامه زیبایی داشت هم تمام طراحی ها در ذهنش بود و به من نشان داد. وقتی با آقای ورزی هم آشنا شدم دیدم نسبت به کاری که می خواهد انجام دهد بسیار آگاه است و دانش دارد. دیوان پروین را که مطالعه می کنید می بینید جز به جز مشکلات جامعه را دقیق دیده و در نظر گرفته است و من افتخار می کنم این نقش را بازی کردم.

*انتقاداتی نسبت به حضور محمدرضا شریفی نیا در نقش پدر پروین اعتصامی با توجه به اینکه شباهتی به پدر او ندارد، وجود داشت. نکته‌ای نسبت به این انتقاد دارید؟

متاسفانه ما در ایران خیلی روحیه جنگ‌جویانه داریم. هر کاری خوب یا بد نسبت به آن نقد داریم. زود قضاوت می کنیم. الان نمی خواهم بگویم باید آن نقش را شخصی دیگری باید بازی می کرد یا خیر. اما در بازیگری بیش از چهره، خود «بازی» اهمیت بیشتری دارد. وقتی ۱۰ دقیقه بازی می کنید آنچه مخاطب را نگه می دارد دیگر چهره نیست بلکه بازی شماست. خیلی از فیلم هایی که در خود هالیوود درباره شخصیت های واقعی ساخته می شود بازیگر شباهت صد در صدی با فرد واقعی ندارد. آنچه که ملاک است بازی است، و این‌که درام داستان را رعایت کنید.

متاسفانه دوستانی که هرچیزی را در فضای مجازی نشر می دهند، توجهی ندارند که این یک فیلم سینمایی است و قرار نیست مستند باشد. قطعا خیلی بهتر است شباهت بیشتر باشد اما اینگونه نیست که صرفا شباهت اهمیت داشته باشد. من خودم توانایی این را داشتم و سعی کردم چهره ام را نزدیک به پروین کنم. این را هم دوست دارم در پایان اضافه کنم که گروه تولید و عوامل فیلم بسیار حرفه ای بودند. از تک تک آنها که همکاری کردند تا در هوای سرد، آلودگی و شرایط سخت کار کنیم، تشکر می کنم.

کد خبر 6016336 عطیه موذن

منبع: مهر

کلیدواژه: فیلم پروین محمدرضا شریفی نیا محمدرضا ورزی پروین اعتصامی مارال بنی آدم چهل و دومین جشنواره فیلم فجر چهل و دومین جشنواره فیلم فجر جشنواره فیلم فجر تئاتر ایران فیلم سینمایی هنرمندان تئاتر شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر بهروز شعیبی موسیقی ایرانی جشنواره فجر انیمیشن رویاشهر فیلم مجنون فیلم شه سوار پروین اعتصامی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۷۰۱۴۵۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آثار جنسیت زنانه بر رشد عرفانی و معنوی

در نظام تجلیات میان جلوه وجودی زن و مرد تفاوت‌های بازتابش وجود دارد. ولی مهم این است که ارزشمندی هر کدام از این بازتابش‌ها در حوزه خاصی پیدا می‌شود و به طور کلی نمی‌توان حکم کرد که کدام یک از این دو بر دیگری برتری دارد. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، یکی از اصلی‌ترین موضوعات زنان در حوزه تحقیقات بنیادین، مقایسه میان ارزش جنسیت زنانه و مردانه است. به این دلیل که برخی از راهبردها در حوزه‌های کاربردی و توسعه‌ای مبتنی بر تبیین مبانی زیرساختی است. بر این اساس لازم است از منظره عرفانی و قرآنی به ارتباط میان جنسیت و رشد معنوی پرداخته شود و مسائل بنیادین جنس برتر یا فروتر بودن زن یا مرد و همچنین چرایی آن مورد تحلیل قرار بگیرد.

خبرگزاری تسنیم طی یادداشتی از مهدیه مستقیمی، استاد دانشگاه، به بررسی آثار جنسیت زنانه بر رشد معنوی و عرفانی پرداخته است.

رابطه جنسیت و معنویت

زمانی که عرفان دینی در استخدام قرآن کریم درآید، طبیعتاً عرفان از توحید قرآنی نشأت می‌گیرد. بر این اساس، نظرات عارفان و مفسران قرآن درباره این موضوع تفاوت زیادی با هم ندارد.

تحلیل جنسیتی در رابطه با ارزشمندی معنوی و جنسیت در نظام تجلیات و مظهریت زنان نشان دادن خاستگاه تفاوت‌های تکوینی زن و مرد در زمینه جسم و روح و روحیات آنها درباره مقایسه ارزشمندی این دو جنس هم مطالبی را ارائه می‌دهد و بررسی سرنخ‌های ظریف در موضوع جنسیتی از منظر عرفان مانند ساحت تناکح اسمائی، ساحت عشق عرفانی و مباحث مربوط به شعور عمومی و سیر حبی عالم وجود و نیز مراتب صدوری کتاب هستی، می‌تواند افق‌های روشن و گسترده‌ای را در تحلیل رابطه جنسیت و معنویت در اختیار جستجوگران قرار دهد. بررسی و تحقیق در میان آیات قرآن ما را به امکان رشد برابر معنوی مردان و زنان می‌رساند.

نقش روحیات زنانه بر میزان گرایش به معنویت

تحلیل رابطه جنسیت زنانه و رشد عرفانی

تعداد زیادی از عارفان این عقیده را دارند که حقیقت ذاتی مردان و زنان یک چیز است و تفاوت‌ها میان آنها به دلیل قالب و مسائلی خارج از حقیقت وجود است. بر اساس این نظر، رشد معنوی زنان و مردان برخاسته از حقیقت وجود آنهاست که همان ذات و ذاتیات آن دو محسوب می‌شود.

با این تعبیر، جنسیت زنانه مانع از رشد دینی و ارتقای فکری و اعتقادی زنان نخواهد شد و زنان در این زمینه همپای مردان می‌توانند افق‌های بلند و روشن معنویت را فتح کنند. چه‌بسا زنانی یافت می‌شوند که از رشد دینی به مراتب بسیار بالاتری از  بسیاری مردان رسیدند به طوری که مردان یا شاگرد چنین زنان معنوی شده‌اند و یا حتی از منظر فکری و استعداد توان نشستن در زمره شاگردان چنین زنانی را هم نداشته‌اند.

رشد معنوی هر انسانی فارغ از جنسیت او به حقیقت وجود انسانی و به روح ناطقه قدسیه او مربوط می‌شود و کثرات خارجیه همگی به منزله تعیناتی به حساب می‌آیند که بیرون از حقیقت روح انسان قرار دارند. باید دانست تعینات نوعی امور مجازی هستند که در سنجش حقایق ورود چندانی ندارند.

مصباح الانس که یکی از کتاب‌های مرجع در زمینه عرفان محسوب می‌شود، در تعریف تعین عنوان می‌کند: جز یک وجود چیزی در عالم خارج وجود ندارد و کثرات تعین یافتن و ظهور یک هستی است که آن را با واژه‌هایی مانند تعین، اتصاف، نسبت یا ظهور تعبیر کرده‌اند. (ابن فناری 1363 ص 45)

این نوع تعبیر را با مثالی می‌توان مشخص کرد که حقیقت آبی که در ظرفی به شکل دایره یا مربع می‌ریزند یکی است و آنچه که موجب می‌شود تفاوت‌هایی به وجود بیاید، قالب ظرفیتی و تعینات صوری و شکل ظاهری ظرف‌های آب است و این ظواهر موجب تغییر فرمول شیمیایی در آب نمی‌شود. در هر حال می‌توان عنوان کرد کثرات تعین یافتن و ظهور یک هستی هستند که آن را با کلماتی مانند تعین، اتصاف، نسبت، مظهر یا ظهور تعبیر کرده‌اند.

تعبیر عینیت حقیقت زن و مرد در بیان عارفان حتی به این نکته اشاره دارد که این نوع نیست که آبی که در ظرف جنسیت مردانه ریخته می‌شود، آبی باشد که مانند باران از آسمان نازل شده ولی آبی که در ظرف جنسیت زنانه ریخته می‌شود آبی است که از اعماق زمین استخراج شده باشد. بلکه حقیقت زن و مرد به مثابه آب بارانی است که در دو ظرف متعین ریخته می‌شود و با تعینات ظرف، شکل خاصی به خود می‌گیرد.

مثال دیگر درباره مفهوم تعین را می‌توان به دریای موج‌داری تعبیر کرد که موج‌ها کلیت، جزئیت و بزرگی و کوچکی دارند و این ویژگی‌ها همان تعینات موج دریا محسوب می‌شود.

سحر دانشور: حوزه زنان رسانه ندارد!

جنسیت زنانه در نظام تجلیات

طبق قاعده تجلیات عرفانی، وجود مرد و زن و تفاوت‌های تکمیلی بین آن دو ریشه در تفاوت تجلیات دارد. تجلیات با یکدیگر متفاوت هستند که در زمان تنزل در مراتب وجود این تفاوت‌ها بر حسب نشأت‌های مختلف متنزل می‌شوند تا در عالم ناسوت این تفاوت‌ها در زن و مرد و همچنین جسم و روحیات آنها ظهور پیدا کند.

از منظره عرفانی جهان‌های بالاتر، حقایقی محسوب می‌شوند که سایه آنها در جهان‌های پایین‌تر منعکس شده است. تشبیه عالم باطن به آفتاب و عالم ظاهر به عکس یا سایه، در ادبیات عرفانی تشبیه بسیار معناداری در نظام تجلیات است. در منظر عرفانی، خداوند نور آسمان‌ها و زمین است: «الله نور السموات و الارض». تجلیات نوریه او تمام هستی را روشن کرده است. پرتو آفتاب از مبداء خورشید فاصله می‌گیرد و پایین می‌آید و طی مراتبی تنزل کرده و به مرور ضعیف می‌شود، بدون اینکه این پرتو از مبداء صدور تا مقصد نزول پاره شده یا خللی در آن ایجاد شود. نور وجود به همین شکل بدون تجافی تنزل پیدا می‌کند. (طباطبایی، 1362، ص 17 و 18)

قابل توجه است که موضوع تجلی در کتاب عارفان به طور مفصل مطرح شده است و جناب ملاصدرا هم در جلد دوم اسفار به آن اشاره کرده است. (ملاصدرا، ج 2، ص 287 و 291)

طبق نظام تجلیات الهی، تمام انواع و نقش و نگارها تجلی یک نور واحد هستند و همه مانند هفت رنگ رنگین‌کمان محسوب می‌شوند که از شکست پرتوهای متفاوت یک نور به وجود آمده‌اند. هفت رنگ هر کدام به جای خود می‌نشیند و از ترکیب این رنگ‌ها، جهانی زیبا و تماشایی ایجاد می‌شود. عارف به یک جلوه قائل است و به نام وجود منبسط، اثراتی که حکیم قائل است از نظر عارف از لوازم وجود منبسط است.

زن و مرد و تقابلی که میان آنها به دلیل جنسی با یکدیگر وجود دارد، از پرتو نورهایی هستند که در نظام تجلیات ایجاد شده است. نور وجود در حوزه تعینات زنانه به رنگی و در حوزه تعینات مردانه به رنگ دیگری بازتابش می‌یابد.

اگر بتوان میان رنگ‌های نور سفید به لحاظ ارزشمندی ذاتی تفاوت قائل شد، شاید بتوان میان بازتابش این نورها هم تفاوت‌هایی قائل شد.

در نظام تجلیات حتماً میان جلوه وجودی زن و مرد تفاوت‌های بازتابش وجود دارد. ولی مهم این است که ارزشمندی هر کدام از این بازتابش‌ها در حوزه خاصی پیدا می‌شود و به طور کلی نمی‌توان حکم کرد که کدام یک از این دو بر دیگری برتری دارد.

ارتباط جنسیت زنانه با جمال الهی

بر اساس مبانی عرفانی در تمام موجودات، تجلی جمال و جلال الهی وجود دارد و غلبه نور جلال بر جمال یا نور جمال بر جلال است که موجب می‌شود برخی آیت لطف و جمال و برخی آیت جلال و عظمت الهی باشند. (سبزواری، 1372، ص 137 و 152)

در چنین فضایی نگرش به موضوع جنسیت افق‌های عرفانی در حل این معما باز می‌کند. انسان پرتو وجود خداوند است و نور الهی در آیینه وجود او به‌طور تام و تمام تابیده است، اما این نور وقتی به آینه تعینات جنسیتی می‌رسد، به نوعی بازتابش دارد. در جنسیت زنانه نور الهی به صورتی ظاهر می‌شود که برآیند مجموعه انعکاس‌ها این نور با مقتضیات صفات جمال سازگاری بیشتری دارد. بازتابش این نور در قالب تعین جنسیت مردانه نیز به گونه‌ای است که برآیند مجموع آن با صفات جلال توافق بیشتری دارد.

محی‌الدین ابن عربی در رساله جلال و جمال این مطلب را به بعضی از عارفان نسبت می‌دهد که: جمال چیزی است که مواجهه و مشاهده آن، انس و انبساط می‌بخشد و جلال امری است که از آن هیبت و شکوه تداعی می‌شود. (ابن عربی، 1361، ص 3)

در احادیث و روایات اسلامی هم به تفاوت ظهور جلال و جمال در آینه وجود زن و مرد اشاره شده است. حضرت امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام در این باره فرموده‌اند: «عقول النساء فی جمالهن و جمال الرجال فی عقولهم.» (امالی شیخ صدوق، مجلس چهارم)

بنابراین شاید بتوان در تحلیل جنسیتی در نظام انوار جمال و جلال، این چنین ارزیابی کرد که: حقیقت زن و مرد یک حقیقت و نور واحد است که بازتابش آن در وجود زن با مرد تفاوت دارد. در عرفان ثابت شده است که هر جا نور جمال هویدایی بیشتری داشته باشد، انوار جلال تحت ساتریت آن محفوظ است. به تعبیر دیگر در باطن هر جمالی، جلال و در باطن هر جلالی، جمالی است.

بنابراین تفاوت حقیقی آیت جمال یا جلال بودن به نوع بازتابش و انعکاس برمی‌گردد و مربوط به ماهیت، هویت و حقیقت نور نیست.

جلوه بیشتر زنان در مظهریت الهی

از نظر بعضی از عرفا، زن و مرد هر دو مظهر خداوند هستند، اما زن از جهاتی در مظهریت الهی تابندگی بیشتری دارد. تبیین عرفانی این مطلب را تحلیل می‌کنیم.

تمام عالم وجود از بالاترین مرحله تا پایین‌ترین مرتبه آن، ارتباط واحدی با هم دارند و تمام ذرات کائنات با یکدیگر مرتبط هستند و با همه کثرت و تفصیل ظاهری موجود میان اشیا در عالم خارج، تمام آنها در باطن عالم یکی هستند و وحدت دارند. (صدرالدین شیرازی، 5 و 359)

هر چند که ذات، بسیط است و همین ذات بسیط تجلی می‌کند. اما هر یک از مجالی یکی از اوصاف و اسمای الهی را نشان می‌دهد، نه اینکه او با یکی از اوصاف و ظهور کند. چراکه متجلی با تمام نام‌ها و اسماء ظهور کرده است، اما گیرنده تجلی یکی از اوصاف را بر حسب عین ثابت خود نشان می‌دهد.

تفاوت‌های تکوینی زن و مرد در یک نگاه توحیدی ناشی از یک مبداء واحد و به منظور وصول به یک غایت واحد و در یک سیستم به هم مرتبط واحد متحقق می‌شوند و راز این تفاوت‌ها در قوس صعود این است که زن و مرد بتوانند مکمل وجود یکدیگر بوده و در مدار تکامل انسانی به سوی خدای یکتا بازگردند.

از این دیدگاه انسان‌ها مظهر خدای واحد هستند و ارتقای معنوی در نظام مظهریت بر این اساس است که کدام یک از انسان‌ها بهتر می‌تواند آینه الهی باشد. موضوع این است که سخن از مظهریت هم در قوس نزول مطرح می‌شود و هم در قوس صعود.

همان طور که آفتاب از یک مبداء نور تجلی و ظهور کرده است، جهان هستی هم به مثابه آفتاب از یک مبداء هستی تجلی و ظهور پیدا کرده است. (شیرازی 1360 ص 47)

در این نوع جهان‌بینی و نگرش عارفانه، هر نوری که بتواند با زبان تکوین خود از مبداء نور بیشتر حکایت کند، ارزشمندی ذاتی بیشتری دارد و معنویت بیشتری کسب خواهد کرد.

انتهای پیام/